Vriendelijk stad, dat Alkmaar. In een rustige Centrumstraat, waar in de bovenkamer van een Grand Café schaakvereniging Waagtoren haar externe wedstrijden speelt, gaan twee zware trappen omhoog naar een typische kamer boven het café met andere tapgelegenheden. Afgelopen zaterdag speelden daar maar liefst drie teams. Dat waren dus zo’n 48 schakers plus een handvol andere lieden die kwamen kijken. Drukte van belang en wennen voor de bezoekers. Krakende vloeren en piepend doorbuigende tafels. Het pand stamt uit de tijd van ruiter en paard, maar waar ook het voetvolk welkom was. Het ontbrak er maar aan dat het buiten miezerde.

Het moge duidelijk zijn, een perfecte plaats om op een zaterdagmiddag in december er eens goed voor te gaan zitten. En dan vol proberen uit te halen tegen een, op papier, sterkere tegenstander.

Het Spaarne-team speelde in haar sterkste opstelling met topspeelster Colleen Otten op het 1e bord. Zij trof het niet met Hebert Perez Garcia. Weliswaar speelde Colleen met witte stukken, maar de oude heer Garcia speelde alsof zijn jeugd terugkeerde tijdens het spel en pareerde een avontuurlijke opening met lenigheid waar menig speler jaloers op zou zijn. Op het juiste moment omschakelen naar een zakelijke afwikkeling en een vol punt voor De Waagtoren na amper 3 uur spelen.

Dan op bord 7: onze koning Arp. De opening Het Portugese gambiet uit het Scandinavisch dat door wit werd geweigerd. Tegenstander Marten Coerts had natuurlijk kunnen weten dat dit soort openingen een kolfje is naar de hand van Frans met zijn aanvallende stijl. Toch speelde de heer Coerts, in verloren stand, scherp op een counter-aanval wat mijn bewondering afdwong. Het mocht allemaal niet baten, want Frans was, ondanks zijn genomen pijnstillers tegen een rugspierontsteking, niet te stoppen. Hij speelde geen zwakke zetten en ging als een wals over de zwarte stelling. Dus stonden we weer gelijk.

Op naar bord 6, alwaar Frank Taylor goed uit de opening kwam. Met zwart nota bene. Frank zijn dubbelpion bleek geen nadeel. De open e- en b-lijn werden een bezit voor de zwartspeler, maar het was moeilijk beslissend voordeel te vinden. Langzaam vond witspeler Ton Fasel tegenspel door zijn dame achterin de zwarte stelling te posteren, maar dat kon alleen omdat Frank een ultieme winstpoging deed. Het nadeel was wel dat Frank schaak moest blijven geven om de partij te winnen. Dat eeuwig schaak lukte wel, maar de partij winnen echter niet. Hij was dichtbij, dat wel, maar alles was nog in evenwicht.

De bizarste partij was die op bord 3, waar Aad de Bruijn een Caro-Kann voorgeschoteld kreeg. Via de doorschuifvariant speelde Ronald Groot zijn c6-pion op naar c4, waardoor er een gesloten stelling ontstond. Vervelend voor zwart was wel dat wit moeiteloos al zijn stukken voor de zwarte koning neerzette. Dus moesten alle zwarte stukken terug rond de koning en bleef er weinig ruimte over daaromheen. De stelling schreeuwde om een offer. Het offer kwam, maar zwart hield stand. Toen de rookpluimen optrokken was het onduidelijk of de twee pionnen voor het stuk voldoende waren voor een half of vol punt. Aad won er nog een pion bij en met veel concentratie en nauwkeurigheid bracht hij het volle punt binnen. Ik was onder de indruk en: een voorsprong voor Het Spaarne.

Niet lang na deze winstpartij was de stand weer gelijk. Leo Littel op bord 2 kreeg namelijk voor de zoveelste keer een Alapin op het bord. Tegenstander Gerard de Geus wilde met kleine middelen een groot verschil maken, maar ging een gelijkwaardig eindspel in met 5 pionnen ieder en paard + loper tegen paard + loper. Vanaf dat moment was het de witspeler die het spel dicteerde en met vaste hand de partij naar zich toe trok.

Op bord 8 speelde onze man uit Havanna, Sander Schilthuizen. Rustig ging hij met de zwarte stukken op zoek naar een gelijke stand. Twee dagen voor de partij was er met schaakleraar Pieter Roggeveen partijen bekeken voor het ideale paardveld (waarbij de pionnenstructuur bepalend is) en toen kwam tegenstandster Timardi Verhoeff met de te verwachte paardmanoeuvre: ze speelde haar paard op d2 via f1 om naar e3. Op weg naar het `gat’ op d5. Er bleef voor haar een klein voordeeltje over in een eindspel met lichte stukken (loperpaar en kwetsbare damevleugelpionnen voor Sander). Maar het was nog even te ambitieus om het paard van e3 naar d5 te spelen. De na paardruil verkregen vrijpion was eerder een zwakte dan een sterkte. Vanaf dat moment groeide de winstkansen voor Sander en natuurlijk voor het Spaarne, een zweem van sensatie werd langzaam voelbaar. Vol punt binnen, met Het Spaarne op winst.

Loek Veenendaal op bord 4 had lange tijd het beste van het spel, maar met goed actief spel van Dirk van der Meiden was het tussentijds gewonnen pionnetje niet voldoende voor winst. Loek deed wel nog een uiterste poging waardoor de teamleider lichte hartkloppingen kreeg. Het was namelijk zijn tegenstander die nog even binnen kwam zonder te kloppen. De remisemarge werd niet meer verbroken, met als gevolg een 3-4 voordeel voor Het Spaarne. We hebben dus reeds een gelijkspel.

De laatste partij op bord 5 voor de definitieve knockout. Een halfje was voldoende. Fer Mesman met wit tegen Shannon Vlaar. Sterke speelster die ik ken van schaaklessen bij Jop Delemarre. De opening direct met een zenuwblokje d4-c4 tegen d5-c5. Shannon speelde redelijk vlug en had de stelling vaker op het bord gehad. Fer had tijd nodig om zich in te leven. Na verloop van tijd werd duidelijk dat de zwartspeelster beter met de stelling kon omgaan en kwam ze in het voordeel. Een belangrijke vrijpion stormde op naar voren. Maar Fer wikkelde af naar een eindspel waarin de vrijpion kon worden opgehaald. Remise leek haalbaar. Lag zelfs voor de hand en teamleider van Het Spaarne rekende zich al rijk door alvast een Belgisch biertje aan te nemen van een teamgenoot om de volle winst te vieren. Shannon Vlaar zag het anders en draaide de duimschroeven aan. In een eindspel van twee pionnen ieder met de kale koning rondom bleek de ruimte voor zwart winnend te zijn. Fer, in tempodwang, gaf mistroostig op. Toch een gelijkspel!

Iedereen terug naar Haarlem met mixed feelings en van pure ellende reed de teamleider ook nog zijn rechter voorband aan gort. Kwestie van te vroeg en te snel je rijk rekenen (nou ja, het was gewoon een te hoge stoeprand die hij even niet zag), maar iedereen in de auto schrok wel.

Het tweede van schaakvereniging Het Spaarne heeft zich niet aan kop van de 2e klasse kunnen nestelen. Het eerste team van Chess Society Zandvoort bleek veel te sterk.

Over de gevoerde strijd kunnen we kort zijn, 5 keiharde nullen. En alle nederlagen waren verdiend. Hoewel, nee. één speler had een vol punt kunnen oogsten. Natuurlijk, Joost Jansen, die na een wat mindere stand in het begin van het spel, kansen kreeg in het middenspel. Hij overspeelde zijn tegenstander, maar zijn tijdnood maakte uiteindelijk het verschil. In een gewonnen stand werd Joost, door een simpele combinatie te overzien, vreselijk met beide benen terug op aarde gezet. Na 12 keer extern op rij te hebben gewonnen kon Joost ermee leven. De enige overwinning kwam op naam van Florin Omota. Hij stond weliswaar een pionnetje achter, maar zijn tegenstander gaf er pardoes 3 pionnen voor terug. Dat door Florin in dank werd aanvaard.

Paul Ruber en Pim Abbestee sleepten er allebei nog een remise uit, maar dit voorkwam helaas niet de harde val. De volgende ronde staan we weer op, ik voel het, ik geloof erin.

Het was spannend afgelopen zaterdag tegen Het Witte Paard uit Zaandijk. Voor beide teams wordt het hard werken om zich te handhaven in de promotieklasse en een overwinning op een directe concurrent zou, op het einde van het seizoen, wel eens van grote waarde kunnen zijn.

Het begin was wisselend, Colleen Otten kwam na een rustige opening wat beter te staan. Leo Littel kreeg het Boedapester Gambiet tegen zich. Lastig om een betonopening te breken en zeker wanneer ik een kenner hoorde vertellen dat, in de variant die Leo speelde, geen a3 gespeeld mag worden (Leo duikt in de theorie en geeft in volgende rubriek commentaar).

Aad de Bruijn kreeg de gevreesde Chris de Saegher tegenover zich. En dat in een seizoenshelft dat al niet lekker verloopt voor Aad. Na twee en een half uur spelen was het klaar. Toch een ruilvariant gespeeld dat als slecht te boek staat en na nog een foute zet in het centrum stond wit al klaar om aan te vallen terwijl zwart de loper op c8 en de toren op a8 nog moest ontwikkelen. Ontgoocheld gaf Aad op om thuis de wonden te gaan likken, “dit kan er ook nog wel bij” moet hij hebben gedacht.

Naast Aad op bord 4 onze jonge (hoop in bange dagen) Loek Veenendaal. In de opening met wit krijgt hij de Caro-Kann tegen zich. Loek is een kenner in de Caro-Kann dus alle vertrouwen op een goed resultaat. Maar op bord 5 krijgen we een onaangename verrassing. Onze Frans Arp, steun en dragende kracht van ons team, laat een paard insluiten en staat direct verloren. Nog anderhalf uur doorgespeeld maar het mocht allemaal niet meer baten. Een tweede nul waarna donkere wolken zich samen pakten boven het strijdtoneel.

Terwijl het drama zich ontwikkelde naast hem, zette Sander op bord 6 zijn partij scherp op. De Engelse opening met tenslotte een transpositie naar een Siciliaanse draakvariant met een witte pion op c4. Boeiende opening, veel strijd en veelbelovend.

Kijkend naar bord 7, na twee en een half uur, à 3 uur spelen, begon het erop te lijken dat we zouden worden afgedroogd. Fer Mesman moest met zwart een damevleugel aanval afslaan die er niet om loog. De zwarte koning licht in gevaar, pionnenstoomwals van wit, reeds in stelling om de burcht van zwart te breken met daarachter de torens en dame. Wit’s koning volkomen veilig, ga er maar aanstaan.

Wellicht hoop op bord 8. Onze man Frank Taylor speelt brutaal (!?) maar zijn tegenstander bleek niet onder de indruk. Uiteindelijk, na een rustige ontwikkeling van de opening, leek het dat Frank wat had op de damevleugel. Maar nadat de zwarte loper op haar schreden was teruggekeerd van g7 naar f8 was het eerder zwart die de lakens uitdeelde. Niet genoeg om het evenwicht te verbreken: ½-½.

Al vlot daarna kwam Loek met de volgende ½-½. Tegenstander Jan Brink bleek ook een kenner van de Caro-Kann en dus een tussenstand van 1-3 voor Het Witte Paard. Toch werd het ongemeen spannend. Colleen op bord 1 zag haar voordeel verdampen en moest haar toevlucht nemen in een scherpe stand met een stuk minder. Twee verbonden vrijpionnen moesten het stuk compenseren, wat net niet lukte. En dus onverwacht nog een nul.

Maar op bord 2 kreeg Leo Littel de Boedapester burcht toch om, hoewel er wel het één en ander aan vooraf ging. Het eerste volle punt. Bij Sander op bord 6 moest het dus gaan gebeuren en dan maar hopen dat Fer op bord 7 de storm overleefd. Sander bleek, na afloop, twee voortzettingen te hebben gemist die tot winst leidde, met als gevolg ½-½.

Extra zuur, omdat Fer een inspanning van jewelste heeft geleverd door eerst de storm te hebben overleefd, ten tweede naar het eindspel toe een pionnetje wist te winnen, ten derde na 6 uur spelen dat pionnetje, in een paardeindspel, tot winst wist te voeren.

Maar uiteindelijk wel (nipt) verloren: 3½ – 4½. In de volgende ronde zijn er nieuwe kansen om het degradatiegevaar te voorkomen. Maar dan zullen we wel weer vol aan de bak moeten.

Afgelopen donderdag (24 november) speelde S.V. Het Spaarne 2 thuis tegen Z.S.C. Saende 3 uit Zaandam. Het Spaarne kende 3 invallers. Onze voorzitter Bert Bergshoeff nam plaats op bord 4, oud-voorzitter, en weer als schaker herintredende, Ted Bijvoets op bord 7 en nieuw lid Ronald van Kempen op bord 6. Zij deden het voortreffelijk, een honderd procent score!

Bert stond na de opening wat beter en op het moment dat een remise aanbod bijna hardop werd uitgesproken maakte Bert’s tegenstander een blunder, waarna Bert relatief snel het volle punt kan binnenhalen.
Ted Bijvoets zijn partij heb ik niet goed kunnen volgen maar na afloop heb ik begrepen dat het een regelmatige overwinning was.
Van de partij van Ronald van Kempen heb ik alleen het eindspel meegekregen. Paard eindspel met een pion meer. Altijd lastig om te winnen, maar dat gebeurde dus wel. Laten we het erop houden dat de eindspel techniek van Ronald uitstekend is ontwikkeld.

Ook de vaste teamleden van het 2e deden het uitstekend. Op bord 1 speelde Paul Ruber tegen de sterke Peter Roggeveen. Na een evenwichtige openingsfase deed de tegenstander zichzelf de das om met een paar slordige zetten. Het weggeven van de gelijke stand werd dankbaar door Paul aanvaard en vlotjes omgezet naar het volle pond.

Bord 2 was van tevoren al een belofte, immers Joost Jansen schaakte al 11 externe partijen achter elkaar naar de volle winst. En jawel ook de twaafde partij is binnen. Zwartspeler Frans Rappange was in het begin kwistig met het weggeven van tempo’s. Joost speelde alleen “gezonde” ontwikkelingszetten tegen, en gaandeweg verergerde de zwarte spelling. Een hangende pion op d6, een verzwakte koningsvleugel en tot overmaat ook nog eens geen tegenspel op de damevleugel. Omdat de zwartspeler zijn paard aanraakte en er toen achter kwam dat het gekozen veld een blunder zou zijn, moest Frans een ander veld voor het paard uitkiezen. Dat pakte zo uit dat de partij binnen enkele zetten kon worden beeindigd. Weer een vol punt voor het Spaarne.

Paul Mathot en Pim Abbestee (ook al zo’n speler die extern boven zichzelf uitstijgt) behaalden ook het volle punt. Voor Paul Mathot prettig (dat is het natuurlijk altijd) omdat na zijn onterechte nederlaag van de vorige ronde, voor de eerste keer het volle punt heeft kunnen binnenhalen. Voor de meetellers: het klopt, we staan 7-0 voor.

Nog één partij te gaan en het valt me zwaar. Op bord 3 speelde ondergetekende tegen Jaron Rosegg. Na een voor mij onbekende (Fantasie) variant van de Caro-Kann (1.e4-c6 2.d4-d5 3.f3) ontstond er een wild west partij waarin de zwartspeler werd geveegd. Wit speler Rosegg was na afloop zo vriendelijk om één en ander uit te leggen waardoor er voor mij weer hoop gloort. Ik weet nu welke foute zetten (lees plan) in het vervolg moet worden vermeden.

Er zijn van die dagen dat alles naar je toevalt. Zo’n dag was afgelopen zaterdag te Zaandam. Het Spaarne 1 speelde tegen Z.S.C. Saende 2 en het was, na twee nederlagen, belangrijk deze match niet te verliezen als we kans wilden houden op handhaving in de promotieklasse. De stemming was goed voor aanvang en Het Spaarne 1 kon haar sterkste 8-tal opstellen. Ondergetekende was non-playing captain en zodoende in staat alles redelijk goed te volgen.

Na de openingsfase bleek op twee borden problemen te ontstaan voor onze Spaarne spelers, namelijk Frank Taylor en Frans Arp maar de rest kende geen problemen.
Frans op bord 5, met wit tegen Willem de Boer, liep tegen een voorbereide variant aan waardoor de zwartspeler beter uit de opening kwam en zelfs een volle pion oogste. Daarna speelde de witspeler een sterk middenspel met toren/paard tegen toren/loper en won de pion terug. Materiaal dermate gereduceerd dat uiteindelijk een remise het resultaat was.
Op bord 6 ging het met Frank Talyor helemaal mis. Frank, met zwart tegen Evert Blees, zag het bekende pionnetje op b2 staan. Zijn dame kon zich niet beheersen en nam de vergiftige pion. Luttele zetten later kreeg Frank een ware stormvloed van witte stukken over zich heen. Het bleek niet te keren en al na 2 uur spelen gaf Frank verbouwereerd op.

Op de andere borden stonden we redelijk tot zeer goed. Mooi was het om te zien hoe Sander Schilthuizen tegen Mels van de Water met zwart met een paar tempo’s meer uit de opening kwam en vervolgens zijn tegenstander geen enkele kans gaf om nog langszij te komen. Regelrecht af op een terechte zege.
Ook Loek Veenendaal op bord 4 tegen Robert Boes leverde een overwinning op. En dat in een partij die lange tijd in evenwicht leek te zijn. Een ernstige fout was de oorzaak van het tweede verlies van het Saende team.

Twintig minuten later op bord 1 was het weer raak! Onze speelster Colleen Otten dwong eerst een kleine verzwakking af op de damevleugel sloeg vervolgens onverbitterlijk keihard toe op de koningsvleugel. Tegenstander Dennis Rosegg had er vrede mee. Prettig is ook dat Colleen deze keer vroeg klaar was met haar partij. Meestal is zij als laatste nog bezig.
Ook Fer Mesman tekende voor een vol punt. Op bord 7, met wit tegen Sjaak Veth, kreeg Fer de kans het centrum af te sluiten. Zwart’s loper op b7 was een veredelde pion om nog maar te zwijgen over de opgesloten toren. De f-pion (f4 altijd goed) stoomde op, brak de koningsvleugel open en in hogere zijn was het pleit beslecht. Na deze vierde overwinning waren de 2 volle matchpunten binnen.

Aad de Bruijn tegen Remco van der Meer op bord 3 speelde remise. Alsook Leo Littel op bord 2 tegen Huib Middelhoven. Op beide borden stonden beide Spaarne spelers wat beter maar winst zat er niet in. Hoefde ook niet meer.

Afgelopen dinsdag speelde tijdnood, in de speelzaal van schaakvereniging Het Witte Paard te Haarlem, een belangrijke rol wat betreft de einduitslag. Op bord 5 vocht onze Paul Mathot een verbeten strijd uit tegen Marco Boekhout. Na lange tijd, met de zwarte stukken, een kwaliteit te hebben voorgestaan en met een betere stelling gooide de witspeler de knuppel in het hoenderhok. Door middel van een wanhoopspaardoffer op f4 trachtte de witspeler optimaal gebruik te maken van de tijdnood van de zwartspeler, wat wonderwel lukte. De materiële voorsprong van een volle toren verdween als sneeuw voor de zon. Eerst gaf Paul een volle loper weg en 6 zetten later was het pleit beslecht door het overzien van een paardvork. Resultaat: Paul volkomen uit het lood geslagen, gaf op en daarmee verloor het Spaarne de hoop op een gelijkspel.

Dat er niet meer inzat kwam mede door ondergetekende die met een vrijpion meer laf remise aanbood vanwege vermeende vermoeidheid (?!). Dus op bord 3 Paul Neering vs. René Schulenberg remise.  
Het moest dus van de anderen komen. Maar invaller Robert Balm, met zwart, op bord 4 had geen kans tegen Lex van Aalderen. Witte torens vielen de zwarte stelling binnen en er was geen houden aan. Ook Florin Omota moest zijn meerdere erkennen op bord 6 tegen Patrick v.d. Oord. Achteraf zei Florin dat hij nog moest wennen vanwege promotie van derde naar tweede klasse. Deze klasse is beduidend sterker, maar Florin had een gelijke rating t.o.v. zijn tegenstander. Dus een mooi compliment van de Spaarne speler naar zijn opponent dat deze sterker speelde en verdient het volle punt binnen haalde. Wel dus een derde nul!

Zijn er dan geen lichtpuntjes? Jawel! Joost Jansen, met zwart nota bene, presteerde het om voor de negende keer op rij zijn externe partij te winnen! Tegen Bart de Valk heeft hij ervoor moeten werken, maar op bord 2 brak het licht door gezien de brede glimlacht van Joost. Een andere topper in de externe competitie was Pim Abbestee, die genoegen nam met remise in een wat minder eindspel, spelend op bord 7 tegen Jan van Dorsselaar. Achteraf zei Pim dat zijn tegenstander vroeger een 2000 rating had en aldus stapte Pim tevreden rond.

Op bord 8 leek Wim Hoffenaar, na eerst goed te hebben gestaan, regelrecht te gaan verliezen. Maar op prachtige wijze hield Wim tegenstander Bob Crezee op remise. Let wel: Koning + Toren (Wim) tegen Koning + Toren en twee verbonden vrijpionnen op de g- en h-lijn (Bob). Klasse!

En tenslotte het eindspel van onze eerste bordspeler Paul Ruber. Rustig spelbeeld waar Paul met wit een betere stelling met paard tegen loper lange tijd mocht hopen op winst. Maar tegenstander de Ruijter hield met 100 loperzetten de stand in evenwicht.

Eindresultaat HWP 5 vs. Spaarne 2: 5-3. Uiteindelijke een terechte overwinning voor HWP.

Volgende ronde … nieuwe kansen.